E-Learning G2

E-Learning แนวคิดนวัตกรรม และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับครูในศตวรรษที่ 21

Link to : http://pirun.kps.ku.ac.th/~b5620602435/innovation/start.swf

CTT : Com Teach Tech

Com Teach Tech

My Website

My Website

Link to : http://pirun.kps.ku.ac.th/~b5620602435

Mind Map 7 Group

Mind Map 7 Group

กลุ่มที่ 1 นวัตกรรมทางการศึกษา

กลุ่มที่ 2 แนวคิดนวัตกรรม เทคโนโลยีสารสนเทศสำหรับครูในศตวรรษที่ 21

กลุ่มที่ 3 แนวคิดทฤษฎี เทคโนโลยี และนวัตกรรมการศึกษาที่ส่งเสริมการพัฒนาคุณภาพในการเรียนรู้

กลุ่มที่ 4 เทคโนโลยีและสารสนเทศ

กลุ่มที่ 5 การวิเคราะห์ปัญหาที่เกิดจากการใช้นวัตกรรมเทคโนโลยี 

และสารสนเทศ

กลุ่มที่ 6 แหล่งการเรียนรู้ และเครือข่ายการเรียนรู้

กลุ่มที่ 7 การวิจัยทางด้านนวัตกรรม และเทคโนโลยีที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา

ความหมายของคำศัพท์ของนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษา

VOCABULARY

คำศัพท์ง่าย

        Innovation   ความหมาย  นวัตกรรม คือ วิธีปฏิบัติการใหม่ๆ หรือการต่อยอดจากเดิม โดยผ่านการทดลอง การพิสูจน์มาแล้วว่าได้ผลดีจริง และมีประโยชน์ต่อหลายบุคคล

        Cloud   ความหมาย  เป็นลักษณะการทำงานร่วมกันของเซิร์ฟเวอร์จำนวนมาก โดยผู้ให้บริการจะแบ่งปันทรัพยากรให้กับผู้ต้องการใช้นั้น

        Teach   ความหมาย  การสอน

        Learning   ความหมาย  การเรียนรู้โดยผ่านจากการรับสัมผัส แล้วเข้าสู่การประมวลผลโดยสมอง

        Century   ความหมาย   ศตวรรษซึ่งจะกล่าวถึงรอบ ๑๐๐ ปี โดยการนับเริ่มนับที่จุดใดนั้น มีความเห็นต่างกันเป็น ๒ อย่าง คือ กลุ่มหนึ่งถือว่าเริ่มจากปีที่ลงท้ายด้วย ๐๐ (อ่านว่า ศูนย์ ศูนย์) และจบลงที่ปีซึ่งลงท้ายด้วย ๙๙ (อ่านว่า เก้า เก้า) ส่วนอีกกลุ่มหนึ่งถือว่าเริ่ม จากปีที่ลงท้ายด้วย ๐๑ (อ่านว่า ศูนย์ หนึ่ง) และจบลงที่ปีซึ่งลงท้ายด้วย ๐๐ (อ่านว่า ศูนย์ ศูนย์) เพราะฉะนั้น ศตวรรษที่ ๒๑ แห่งคริสต์ศักราชจึงเริ่มนับที่ ปี ๒๐๐๐ หรือ ๒๐๐๑ (อ่านว่า สองพันเอ็ด หรือ สองพันหนึ่ง) ตามความเห็นที่แตกต่างกันข้างต้น ทั้งนี้ในปัจจุบันเราอยู่ในศตวรรษที่เรียกว่า คริสต์ศตวรรษที่ ๒๑ หรือ พุทธศตวรรษที่ ๒๖

        Context   ความหมาย  บริบท สภาพแวดล้อมที่ทำให้เข้าใจตัวตน เข้าใจความหมาย

        Animation  ความหมาย  การทำให้เคลื่อนไหว, การทำภาพเคลื่อนไหว, ภาพเคลื่อนไหว คือการใช้คอมพิวเตอร์สร้างภาพเคลื่อนไหว เช่น การ์ตูน

        Information   ความหมาย  สารสนเทศ คือ ข้อมูลที่ผ่านการประมวลแล้ว เช่น สถิติประชากรที่เพิ่มขึ้นในแต่ละปีของประเทศไทย

        Life Skills   ความหมาย  ทักษะชีวิต อันประกอบด้วย ความรู้ เจตคติ และความสามารถ ในอันที่จะจัดการกับปัญหารอบ ๆ ตัวในสภาพสังคมทั่วไป ณ ปัจจุบัน และเตรียมพร้อมสำหรับการปรับตัวในอนาคต 

        Data   ความหมาย  ข้อมูล ข้อเท็จจริง หรือประสบการณ์ที่ได้รับ เช่น รูปภาพ ข้อความเสียง เป็นต้น

        Technology Skills   ความหมาย  ทักษะทางเทคโนโลยี

        Evaluate   ความหมาย  การตัดสินใจจากข้อมูลที่วัดได้กับวิจารณญานของผู้ประเมิน

        Nature   ความหมาย  ธรรมชาติ บริสุทธิ์

        Service   ความหมาย  บริการ คือกระบวนการที่ทำให้ผู้ถูกกระทำเกิดความสุข ความสบาย

        Education   ความหมาย  การศึกษา คือ กระบวนการการเรียนรู้ เพื่อกระตุ้นปัญญาให้เกิดการคิดค้นสิ่งใหม่ๆ สิ่งดีๆที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและประเทศชาติ โดยไม่เดือดร้อนผู้อื่น โดยมีการแบ่งระดับชั้นการศึกษาตามวัยและระดับสติปัญญาของแต่ละบุคคล

        Technology   ความหมาย  เทคโนโลยี คือ กลวิธีในการใช้เครื่องมือต่าง ๆ มาทำให้การทำงานมีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น เช่นนำคอมพิวเตอร์มาใช้ ซึ่งจะช่วยทำให้ได้ผลเร็วขึ้น มีประสิทธิภาพมากขึ้น ปรกติมักจะหมายถึงวิธีการระดับสูง

        System   ความหมาย  ระบบ คือ กลุ่มขององค์ประกอบต่างๆ ที่ทำงานร่วมกัน เพื่อจุดประสงค์อันเดียวกัน

        Computer   ความหมาย  เครื่องจักรอิเล็กทรอนิกส์ที่ตอบสนองความต้องการต่างๆของผู้ใช้ได้ เช่น การคำนวณ ประมวลผลลัพธ์ต่างๆ

        Processing   ความหมาย  กระบวนการประมวลผล คือการนำข้อมูลที่ได้ มาจัดอยู่ในรูปแบบที่ต้องการเช่น นำข้อมูลที่เป็นข้อความมาประมวลผลและจัดใส่ตาราง

        Position   ความหมาย  จุด ตำแหน่ง

        Product   ความหมาย  ผลิตภัณฑ์

        Learning by doing   ความหมาย  การเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ คือ ผู้เรียนเรียนรู้ด้วยการลงมือทำด้วยตนเอง ศึกษาหาความรู้ด้วยตนเอง โดยมีคุณครูคอยชี้แนะอยู่ห่างๆ

        Graphic   ความหมาย  การสื่อความหมายด้านการใช้ภาพวาด ภาพสเกต แผนภาพ การถ่ายภาพ และอื่นๆ ที่ต้องอาศัยศิลปะ เข้ามาช่วยเพื่อทำให้ผู้ดูเกิดความคิดและการตีความหมายได้ตรงตามที่ผู้ส่งสารต้องการ เช่น แผนภูมิ แผนภาพ

คำศัพท์ยาก

        Hardware   ความหมาย  อุปกรณ์ที่ต่อขึ้นเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ สามารถจับต้องได้ มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เช่น คีย์บอร์ด เมาท์ CPU

        Arithemetics   ความหมาย  โปรแกรมที่เกี่ยวกับคณิตศาสตร์ เช่นการประมวลผลลัพธ์ทางคณิตศาสตร์

        Flipped Classroom   ความหมาย  ห้องเรียนกลับด้าน คือ ผู้เรียนจะเรียนรู้ที่บ้าน เรียนรู้ด้วยตนเอง หรือวิดีโอการสอนจากครู และนำการบ้านมาทำที่โรงเรียน ช่วยกันคิด ช่วยกันทำ

        Mental Model Building   ความหมาย  การเรียนรู้ในระดับสร้างกระบวนทัศน์ อาจมองอีกมุมหนึ่งว่าเป็น authentic learning แนวหนึ่งคือการอบรมบ่มนิสัย หรือปลูกฝังความเชื่อหรือค่านิยม ในถ้อยคำเดิมของเรา  แต่ในความหมายข้อนี้เป็นการเรียนรู้วิธีการนำเอาประสบการณ์มาสั่งสมจนเกิดเป็นกระบวนทัศน์

        Internal Motivation   ความหมาย  แรงจูงใจภายใน คือสิ่งที่อยู่ภายในตัวบุคคลที่ผลักดันให้กระทำสิ่งต่างๆตามเจตคติ ความสนใจ ของตัวบุคคลนั้น

        Child Center   ความหมาย  เด็กเป็นศูนย์กลาง ในที่นี้คือ ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ โดยเรียนตามความต้องการของตนเอง เรียนรู้ตามศักยภาพ ตามความสนใจของตน

        Process   ความหมาย  กระบวนการ

        Engineering   ความหมาย  วิศวกร, ช่าง

        Inventor   ความหมาย  นักประดิษฐ์

        Teach less, Learn more   ความหมาย  สอนน้อย เรียนรู้มาก

        Inspiration   ความหมาย  แรงบันดาลใจ แรงที่กระตุ้นให้บุคคลอยากจะเรียนรู้ อยากจะกระทำสิ่งต่างๆที่ตนสนใจ

        Development   ความหมาย  การพัฒนา

        Essential   ความหมาย  จุดสำคัญ แก่นเรื่อง

        Creativity   ความหมาย  การคิดสร้างสรรค์ คือ การคิดในแบบแปลกใหม่หรือต่อยอดจากเดิม โดยนำไปสู่สิ่งที่ดีกว่าเดิม และมีประโยชน์ มีคุณค่า

        Authentic Learning   ความหมาย  การเรียนการสอนจะเน้นที่การปฏิบัติจริง การร่วมมือกันทำงาน การคิดอย่างมีจารณญาณ การแก้ปัญหา  การฝึกทักษะต่าง ๆ ที่เป็นการสร้างทักษะชีวิตให้กับตนเอง 

  

        Skill   ความหมาย  ทักษะที่มีการฝึกหัด หรือชำนาญอยู่แล้ว เช่น ทักษะการซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า

        Integrate   ความหมาย  การบูรณาการเชื่อมโยงศาสตร์ต่างๆเข้าด้วยกัน เพื่อเกิดความรู้แปลกใหม่ที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น

        Project based learning   ความหมาย  การเรียนรู้โดยการทำงานเป็นกลุ่ม

        Multiple intelligence   ความหมาย  ทฤษฎีพหุปัญญา  เป็นการอธิบายความสามารถของสมองมนุษย์แต่ละคนว่า สามารถแสดงศักยภาพด้านใดออกมาบ้าง

        Define   ความหมาย  คำจำกัดความ

        Visual learner   ความหมาย  ผู้เรียนเรียนรู้ผ่านทางจักษุ คือ คนที่โดยปกติแล้วเขาจะมีความสามารถเรียนรู้จากสิ่งที่เขาเห็นด้วยกับตา นักเรียนกลุ่มนี้จะเลือกที่นั่งแถวหน้า โดยผู้เรียนในกลุ่มนี้จะมีแนวโน้มที่จะอธิบายทุกปรากฏการณ์ที่พวกเขาเห็น นักเรียนกลุ่มนี้จะชอบสื่อการสอนประเภท ภาพ แผนภูมิ แผนที่และกราฟ

        Core   ความหมาย  แกนกลาง ศูนย์กลาง หรือหน่วยความจำคอมพิวเตอร์

        Inquiry-based   ความหมาย  การจัดการเรียนการสอนแบบสืบเสาะหาความรู้ เป็นวิธีการที่ผู้สอนใช้ในการช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง โดยการใช้ค าถามกระตุ้นให้ผู้เรียนคิดแก้ปัญหาอย่างมีระบบระเบียบ ผู้เรียนจะได้ความรู้จากการคิดสืบสวนสอบสวน และได้เรียนรู้กระบวนการแก้ปัญหาไปด้วยพร้อมๆ กัน

        E-commerce   ความหมาย  พาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ คือ การทำธุรกรรมทางการเงิน เช่น ซื้อ-ขายสินค้าออนไลน์ โอนเงินผ่านมือถือ

        Creativity and Innovation   ความหมาย  ความคิดสร้างสรรค์กับนวัตกรรม กล่าวคือ ความคิดสร้างสรรค์ที่ก่อให้เกิดนวัตกรรมใหม่ๆ เพื่อประโยชน์ในการเรียนรู้สิ่งต่างๆ

การศึกษา 21st century

การเรียนรู้ที่แท้จริง

อยู่ในโลกจริงหรือชีวิตจริง

การเรียนวิชาในห้องเรียน

ยังเป็นการเรียนแบบสมมติ

"ดังนั้นครูเพื่อศิษย์จึงต้องออกแบบการเรียนรู้ให้ศิษย์"

ได้เรียนในสภาพที่ใกล้เคียงชีวิตจริงที่สุด

วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ ในศตวรรษที่ 21

ศิษย์ในศตวรรษที่ 21

ลักษณะศิษย์

    - มีอิสระที่จะเลือกสิ่งที่ตนพอใจ

    - ต้องการดัดแปลงสิ่งต่างๆให้ตรงตามความต้องการของตน

    - ตรวจสอบหาความจริงเบื้องหลัง

    - เป็นตัวของตัวเอง

    - ความสนุกสนานเป็นส่วนหนึ่งของงาน

    - ต้องการเป็นส่วนหนึ่งในกิจกรรมต่างๆ

    - สร้างนวัตกรรมต่อทุกอย่างในชีวิต

ปัจจัยสำคัญด้านการเรียนรู้

    - Authentic learning

    - Mental model building  

    - Internal motivation

    - Miltiple intelligence

    - Social learning

ทักษะเพื่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21

ความเข้าใจบทบาทของการศึกษา

    1. เพื่อการทำงานและเพื่อสังคม

    2. เพื่อฝึกฝนสติปัญญาของตน

    3. เพื่อทำหน้าที่พลเมือง

    4. เพื่อสืบทอดจารีตและคุณค่า

ทักษะครูเพื่อศิษย์ไทย

    - ครูยึดหลัก "สอนน้อย เรียนมาก"

    - ต้องก้าวข้ามสาระวิชา

    - เน้นการออกแบบการเรียนรู้

ทักษะเพื่อการดำรงชีวิต

    - สาระวิชาหลัก

    - หัวข้อสำหรับศตวรรษที่ 21

    - ทักษะด้านการเรียนรู้และนวัตกรรม

    - ทักษะด้านการสารสนเทศ สื่อ และเทคโนโลยี

    - ทักษะชีวิตและอาชีพ

    - ครูต้องจัดระบบสนับสนุนการเรียนรู้เพิ่มเติม

ศาสตราใหม่สำหรับครูเพื่อศิษย์

    3R  - Reading

           - (W)Riting

           - (A)Rithmetics

    7C  - Critical thinking & problem solving

           - Creativity & Innovation

           - Cross-cultural understanding

           - Collaboration, teamwork & leadership

           - Communications, Information & media literacy

           - Computing & ICT literacy

           - Career & learning skills

พัฒนาสมองห้าด้าน

    1. สมองด้านวิชาและวินัย

    2. สมองด้านสังเคราะห์

    3. สมองด้านสร้างสรรค์

    4. สมองด้านเคารพให้เกียรติ

    5. สมองด้านจริยธรรม

ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม

    การเรียนรู้ทักษะในการเรียนรู้     1. การคิดอย่างมีวิจารณญาณ

                                                       2. การสื่อสาร

                                                       3. ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์

    ขั้นตอนการเรียนรู้      1. Remember

                                      2. Understand

                                      3. Apply

                                      4. Analyze

                                      5. Evaluate

                                      6. Create

    การออกแบบการเรียนรู้ทักษะ 

              1. การออกแบบการเรียนรู้ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ และการแก้ปัญหา

              2. การออกแบบการเรียนรู้ทักษะการสื่อสารและความร่วมมือ

              3. การออกแบบการเรียนรู้ทักษะด้านความสร้างสรรค์และนวัตกรรม

ทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณ

    - การเรียนแบบ PBL

    - เน้นการตั้งคำถามมากกว่าการหาคำตอบ

    - ต้องเรียนเองโดยการฝึกฝน

ทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร

      ทักษะด้านสารสนเทศ   - ทักษะในการเข้าถึง

                                            - ทักษะในการประเมินความน่าเชื่อถือ

                                            - ทักษะในการใช้อย่างสร้างสรรค์

                                            - เข้าถึงสารสนเทศอย่างมีประสิทธิภาพ

      ทักษะด้านสื่อ  - ด้านรับสารจากสื่อ

                              - ด้านสื่อสารออกไปยังสาธารณะ

      ทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร   - ใช้เทคโนโลยีเพื่อวิจัย

                                                                                     - ใช้เครื่องมือสื่อสาร

                                                                                     - ปฏิบัติตามคุณธรรมและกฎหมาย

ทักษะด้านความเป็นนานาชาติ

     - การเรียนแบบ PBL

     -  ครูต้องศึกษาวัฒนธรรมต่างประเทศ

ทักษะอาชีพและทักษะชีวิต

     - ความยืดหยุ่นและการปรับตัว

     - การมีผลงานและความรับผิดชอบ ตรวจสอบได้

แนวคิดการเรียนรู้สำหรับครูเพื่อศิษย์

สมดุลใหม่ในการทำหน้าที่ครูเพื่อศิษย์

ขึ้นกับครู/ครูเป็นตัวตั้ง(Teacher-directed)   เด็กเป็นหลัก(Leamer-centered)

                                สอน                                                      แลกเปลี่ยนเรียนรู้

                                ความรู้                                                  ทักษะ

                                เนื้อหา                                                  กระบวนการ

                                ทักษะพื้นฐาน                                       ทักษะประยุกต์

                                ข้อความจริงและหลักการ                     คำถามและปัญหา

                                ทฤษฎี                                                  ปฏิบัติ

                                หลักสูตร                                              โครงการ

                                ช่วงเวลา                                               ตามความต้องการ

                                เหมือนกันทั้งห้อง (One-size-fits-all)   เหมาะสมรายบุคคล (Personalized)

                                แข่งขัน                                                 ร่วมมือ

                                ห้องเรียน                                              ชุมชนทั่วโลก

                                ตามตำรา                                              ใช้เว็บ

                                สอบความรู้                                           ทดสอบการเรียนรู้

                                เรียนเพื่อโรงเรียน                                 เรียนเพื่อชีวิต

สอนน้อย เรียนมาก

    - PLC - professional learning communities

    - สอนน้อย คือ สอนเท่าที่จำเป็น

    - ทบทวนผลการเรียนรู้มาก

การเรียนรู้และการสอน

    - ครูเพื่อศิษย์ต้องฝึกเป็นนักตั้งคำถาม

    - เรียนวิชา STEM คือ Science, Technology, Engineering และ Mathematics

การเรียนรู้อย่างมีพลัง

    - จักรยานแห่งการเรียนรู้

    - เครือข่ายเรียนรู้ครูเพื่อศิษย์

    - Plan คือ การวางแผนการทำงานในโครงการ

    - นักเรียนต้องได้เรียนแบบ PBL (Project-Based Learning)

    - นักเรียนจะเรียนได้ดีหากได้รับการสอนเรื่อง how to learn และ what to learn

    - การเรียนกลุ่มย่อยแบบร่วมมือกัน (Collaborative Small-Group Learning)

       การเรียนรู้แบบใช้โครงการ   

           1. ผลของโครงการตอบสนองหรือผูกพันอยู่กับหลักสูตรและเป้าหมายการเรียนรู้

           2. คำถามหลักและปัญหาหลักนำไปสู่การเรียนรู้หลักการสำคัญของเรื่องนั้น หรือของสาระวิชา

           3. การค้นคว้าของนักเรียนเกี่ยวข้องกับความสงสัยใฝ่รู้ (inquiry) และการสร้างความรู้

           4. นักเรียนทำหน้าที่รับผิดชอบการออกแบบ และการจัดการการเรียนรู้ของตนเป็นส่วนใหญ่

           5. โครงการอยู่บนฐานของคำถามและปัญหาในชีวิตจริง เป็นของจริง นักเรียนไม่รู้สึกว่าเป็นเรื่อง                     หลอก ๆ

     - การเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐานคิด (Problem-Based Learning)

ครูเพื่อศิษย์ชี้ทางแห่งหายนะที่รออยู่เบื้องหน้า

    - ครูอาจเลือกข่าวหนังสือพิมพ์มาให้นักเรียนวิพากษ์กัน

    - ร่วมกันระดมความคิดบทเรียนชีวิตที่จะฝึกตนไม่ให้หลงไปกับมายาของโลก

จิตวิทยาการเรียนรู้สำหรับครูเพื่อศิษย์

สมดุลระหว่างความง่ายกับความยาก

      ความจริงเกี่ยวกับการคิด ๓ ประการ ที่ตรงกันข้ามกับความเชื่อเดิม

          1. การคิดทำได้ช้า

          2. การคิดนั้นยาก ต้องใช้ความพยายามมาก

          3. ผลของการคิดนั้นไม่แน่ว่าจะถูกต้อง 

ความคิดกับความรู้เกื้อกูลกัน

    - ความคิดกับความจำเชื่อมโยงกัน

    - ฝึกทักษะการจำ เพื่อให้มีทั้งความจำใช้งาน (working memory)

    - หน้าที่สำคัญของครู คือสร้างแรงบันดาลใจใคร่เรียนรู้

เพราะคิดจึงจำ

    - ผู้เรียนซึมซับเข้าไปไว้ในความจำ

      ครูที่เก่งมีคุณลักษณะสำคัญ ๒ ด้าน    1. รักเอาใจใส่เด็ก 

                                                                  2. สามารถออกแบบการเรียนรู้ ให้น่าสนใจและเข้าใจง่าย

     - ความจำเป็นผลของการคิด

ความเข้าใจคือความจำจำแลง สู่การฝึกตนฝนปัญญา

      การฝึกทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตร์ ทักษะพื้นฐานทางการเขียน มีประโยชน์ ดังนี้

            1. ได้ทักษะคิดลึก และได้ความรู้ที่ลึก

            2. ป้องกันการลืม

            3. ช่วยการนำไปใช้ในสถานการณ์อื่น ๆ (transfer)

      การฝึกฝนมีเป้าหมาย ๒ ระดับ    - ระดับแรก คือ ให้พอทำเป็น (minimum competence) 

                                                         - ระดับที่ 2 คือ ให้ชำนาญ (proficiency)

ฝึกฝนจนเหมือนตัวจริง

      คนหัดใหม่มีวิธีทำให้ตนเองคิดแบบผู้เชี่ยวชาญด้วย ๔ กลไก

            1. เพิ่มต้นทุนความรู้ (background knowledge หรือ longterm memory) และจัดระบบไว้อย่างดี ให้                 พร้อมใช้ (เรียกว่า functional knowledge) ดึงเอาไปใช้ตรงตามสถานการณ์ได้อย่างรวดเร็ว

            2. ฝึกฝนตนเองให้มีความสามารถใช้พื้นที่ความจำใช้งานที่มีจำกัดในการคิดได้มากและซับซ้อน                   ขึ้น

            3. ฝึกคิดแบบลึก (deep structure) หรือแบบ functional หรือคิดตีความหาความหมาย (meaning)                   ไม่ใช่คิดแบบตื้น (surface structure) ตามที่ตาเห็น

            4. คุยกับตัวเองว่า กำลังขบปัญหาอะไรอยู่ ในลักษณะของการมองแบบนามธรรม หรือแบบสรุป                   รวบยอด (generalization) และตั้งสมมติฐานเกี่ยวกับการแก้ปัญหานั้นไปในตัว

สอนให้เหมาะต่อความแตกต่างของศิษย์

     นักเรียนมีความแตกต่าง ๓ แนว

            1. ความสามารถทั่วไปในการเรียนรู้ อาจเรียกว่าเด็กฉลาด เด็กหัวไวเด็กหัวช้า

            2. รูปแบบการเรียน ตามทฤษฎีมีผู้เรียนแบบเน้นจักษุประสาท แบบเน้นโสตประสาท และแบบเน้น                 การเคลื่อนไหว (Visual, Auditory, and Kinesthetic Learners Theory)

            3. ความฉลาด ๘ ด้าน ตามทฤษฎีพหุปัญญา (Multiple Intelligences)

    - ทฤษฎีผู้เรียนแบบเน้นจักษุประสาท แบบเน้นโสตประสาท และแบบเน้นการเคลื่อนไหว (Visual, Auditory, and Kinesthetic Learners Theory)

    - ทฤษฎีพหุปัญญาหรือ ความถนัด ๘ ด้าน (Multiple Intelligences Theory)

ช่วยศิษย์ที่เรียนอ่อน

    - ความฉลาดของเด็กอยู่ในมือเรา

    - จงชื่นชมพรแสวงของศิษย์ให้มากกว่าพรสวรรค์

ฝึกฝนตนเอง

       ความจำในระยะยาวสำหรับการทำหน้าที่ครูนี้  1. ความรู้เชิงสาระวิชา 

                                                                               2. ความรู้เชิงเทคนิคการสอนสาระวิชา 

                                                                               3. ความรู้เชิงความรู้ทั่ว ๆ ไป

       การสะท้อนผลกลับ      

            1. เป็นคำวิพากษ์ที่ให้กำลังใจ (Supportive) ไม่สร้างความรู้สึกว่าถูกกดดัน ซึ่งไม่ได้หมายความ                   ว่ามีแต่คำชมอย่างหลอก ๆ ส่วนที่ชมก็ต้องแสดงความจริงใจและเป็นความจริง ที่สำคัญคือ                       ไม่ใช่เป็นการจับผิด แต่เป็นการสะท้อนภาพที่มีทั้งภาพบวกและภาพลบ และต้องเอาใจใส่ทั้ง                   สาระ น้ำเสียง และสีหน้าท่าทางของการวิพากษ์

            2. บอกพฤติกรรมที่เห็น ไม่ใช่บอกคำวินิจฉัยของตนเอง เช่น ไม่ใช่บอกว่า “ห้องเรียนสับสน                         อลหม่าน” แต่บอกว่า “สังเกตเห็นว่านักเรียนไม่ค่อยฟังสิ่งที่ครูพูด” 

            3. บอกสิ่งที่เพื่อนบั๊ดดี้แสดงความต้องการให้สะท้อนผลกลับ เท่านั้นแม้จะเห็นส่วนอื่นที่เป็นข้อ                   เรียนรู้ของตน แต่เพื่อนบั๊ดดี้ไม่ได้ขอให้บอก ก็ไม่ต้องบอก เป็นการแสดงความเคารพต่ออัตตา                 หรือความเป็นส่วนตัวของเพื่อน ประเด็นสำคัญที่เพื่อนบั๊ดดี้ยังไม่ได้ขอให้สะท้อนผลกลับนี้ จะ                 โผล่ขึ้นมาเองในการดูวิดีทัศน์เพื่อสะท้อนภาพ ซึ่งกันและกันในคราวต่อ ๆ ไป

เปลี่ยนมุมความเชื่อเดิมเรื่องการเรียนรู้

บันเทิงชีวิตครูสู่ชุมชนการเรียนรู้131

กำเนิดอานิสงฆ์ของ PLC

การศึกษาต้องเปลี่ยนจากเน้นการสอน (ของครู) มาเป็นเน้นการเรียน (ของนักเรียน)

ครูเปลี่ยนจากการบอกเนื้อหาสาระ มาเป็นทำหน้าที่สร้างแรงบันดาลใจ

PLC คือเครื่องมือที่จะช่วยนำไปสู่การตั้งโจทย์และทำ “วิจัยในชั้นเรียน”

หักดิบความคิด

         PLC เป็นกิจกรรมที่ซับซ้อน (complex) มีหลากหลายองค์ประกอบจึงต้องนิยามจากหลายมุม โดยมีแง่มุมที่สำคัญต่อไปนี้    - เน้นที่การเรียนรู้ 

                                      - มีวัฒนธรรมร่วมมือกันเพื่อการเรียนรู้ของทุกคน ทุกฝ่าย

                                      - ร่วมกันตั้งคำถามต่อวิธีการที่ดี และตั้งคำถามต่อสภาพปัจจุบัน

                                      - เน้นการลงมือทำ

                                      - มุ่งพัฒนาต่อเนื่อง

                                      - เน้นที่ผล (หมายถึง ผลสัมฤทธิ์ในการเรียนรู้ของศิษย์)

ความมุ่งมั่นที่ชัดเจนและทรงคุณค่า

         บัญญัติ ๗ ประการ ให้หาทางดำเนินการเพื่อจัดการการเปลี่ยนแปลง

            1. หาทางจัดโครงสร้างและระบบเพื่อหนุนการเดินทางหรือขับเคลื่อนไปสู่เป้าหมายที่ต้องการ

            2. สร้างกระบวนการวัดเพื่อติดตามความเคลื่อนไหว และทำความเข้าใจเรื่องสำคัญ

            3. เปลี่ยนแปลงทรัพยากรเพื่อสนับสนุนสิ่งสำคัญ

            4. ถามคำถามที่ถูกต้อง

            5. ทำตัวเป็นตัวอย่างในเรื่องที่มีคุณค่า

            6. เฉลิมฉลองความก้าวหน้า

            7. เผชิญหน้ากับผู้ต่อต้านเป้าหมายร่วมของคณะคร

มุ่งเป้าหมายที่การเรียนรู้ (ไม่ใช่การสอน) 

         เน้นที่การเรียนเท่าที่จำเป็น    

            1. ใช้เกณฑ์๓ คำถามว่า ความรู้นี้จะคงทนจดจำไปในอนาคตหรือไม่  ความรู้นี้จะช่วยเป็นพื้นฐาน                  ต่อการเรียนรู้เรื่องอื่น ๆ หรือไม่  ความรู้นี้จะช่วยความสำเร็จในการเรียนรู้ในชั้นต่อไปหรือไม่

            2. ใช้การประชุมระดมความคิดในกลุ่มครูที่เป็นสมาชิก PLC ด้วยบัตร ๓ คำ รักษาไว้ (keep) หยุด                  หรือเลิก (drop) สร้างสรรค์ (create)ทำอย่างน้อยทุก ๆ ๓ เดือน 

    - การเดินทางของ PLC ที่ครูร่วมกันคิด ร่วมกันทำ และร่วมกันตีความทำความเข้าใจผลที่เกิดขึ้น

เมื่อนักเรียนบางคนเรียนไม่ทัน 

         ระบบช่วยเหลือนักเรียนที่เรียนอ่อนนี้มีลักษณะเป็นไปตามตัวย่อว่า SPEED 

             - Systematic (ทำเป็นระบบ) หมายถึง มีการดำเนินการเป็นระบบทั้งโรงเรียน ไม่ใช่เป็นภาระของครูประจำชั้นแต่ละคน และมีการสื่อสารเป็นลายลักษณ์อักษร (ใคร ทำไม อย่างไร ที่ไหน เมื่อไร) ไปยังทุกคน ได้แก่ ครู (ทีมของโรงเรียน) พ่อแม่ และนักเรียน

             - Practical (ทำอย่างเหมาะสม) การดำเนินการช่วยเหลือเป็นไปได้ตามทรัพยากรที่มีอยู่ของโรงเรียน (เวลา พื้นที่ ครู และวัสดุ) และดำเนินการได้ต่อเนื่องยั่งยืน ทั้งนี้ ไม่ต้องการทรัพยากรใด ๆ เพิ่ม แต่ต้องมีการจัดการทรัพยากรเหล่านั้นแตกต่างไปจากเดิม นี่คือ โอกาสสร้างนวัตกรรมในการจัดการทรัพยากรของโรงเรียน  

             - Effective (ทำอย่างได้ผล) ระบบช่วยเหลือต้องใช้ได้ผลตั้งแต่เริ่มเปิดเทอม มีเกณฑ์เริ่มเข้าระบบและออกจากระบบที่ยืดหยุ่นเพื่อให้เหมาะสมสำหรับช่วยเหลือนักเรียนที่แตกต่างกัน และเพื่อสร้างการเรียนรู้ที่ได้ผลดีแก่นักเรียนทุกคน

             - Essential (ทำส่วนที่จำเป็น) ระบบช่วยเหลือต้องทำแบบมุ่งเน้นที่ประเด็นเรียนรู้สำคัญตามผลลัพธ์ของการเรียนรู้ (Learning Outcome) ที่กำหนดโดยการทดสอบทั้งแบบประเมินเพื่อพัฒนา (formative assessment)และ แบบประเมินได้-ตก (summative assessment )

             - Directive (ทำแบบบังคับ) ระบบช่วยเหลือต้องเป็นการบังคับ ไม่ใช่เปิดให้นักเรียนสมัครใจ ต้องดำเนินการในเวลาเรียนตามปกติ ครูหรือพ่อแม่ไม่มีสิทธิ์ขอยกเว้นให้แก่นักเรียนคนใด

มุ่งที่ผลลัพธ์ ไม่ใช่แผนยุทธศาสตร์ 

     - การตั้งเป้าที่ดีและการดำเนินการเพื่อบรรลุเป้า ต้องมีข้อมูลที่ดี ที่ทันกาล สำหรับนำมาใช้ประโยชน์

พลังของข้อมูลและสารสนเทศ 

     - ให้ผู้เชี่ยวชาญการศึกษาเป็นผู้ออกข้อสอบ

     - KM หรือกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในทีม PLC 

     - การให้คุณค่าต่อการพัฒนา

ประยุกต์ใช้ PLC ทั่วทั้งเขตพื้นที่การศึกษา 

     - เน้นที่บทบาทผู้บริหาร

วิธีจัดการความเห็นพ้องและความขัดแย้ง

     - ประชุมระดมความคิดโดยใช้การคิดแบบหมวกหกใบ  

     - ความเห็นไม่ตรงกันไม่เป็นไร หากร่วมกันทำเป็นใช้ได้

ชุมชนแห่งผู้นำ

     - โรงเรียนจะกลายเป็นองค์กรเรียนรู้

PLC เป็นเครื่องมือของการเปลี่ยนชีวิตครู

     - เปลี่ยนระดับจิตวิญญาณและวัฒนธรรม

เวทีครูเพื่อศิษย์ไทยครั้งแรก

        ครูเพื่อศิษย์ ต้องฝึกทักษะ 

           1. การตีความ ทักษะเพื่อการดำรงชีวิตในศตวรรษที่ ๒๑

           2. ทักษะการเรียนรู้ด้วยการลงมือทำเอง

           3. ทักษะการออกแบบ การอำนวยความสะดวก และการเชียร์ให้ศิษย์เรียนรู้ด้วยการลงมือทำ

           4. ทักษะการประเมินความก้าวหน้าเพื่อพัฒนาการเรียนรู้ของศิษย์ที่เป็น formative evaluation                      หรือ empowerment evaluation

เรื่องเล่าตามบริบท203

เรื่องเล่าของครูฝรั่ง
        เตรียมทำการบ้านเพื่อการเป็นครู
        ให้ได้ความไว้วางใจจากศิษย์ 
        สอนศิษย์กับสอนหลักสูตร แตกต่างกัน
        ถ้อยคำที่ก้องอยู่ในหูเด็ก
        เตรียมตัว เตรียมตัว และเตรียมตัว
        จัดเอกสารและเตรียมตนเอง
        ทำสัปดาห์แรกให้เป็นสัปดาห์แห่งความประทับใจ
        เตรียมพร้อมรับ “การทดสอบครู” และสร้างความพึงใจแก่ศิษย์
        วินัยไม่ใช่สิ่งน่ารังเกียจ
        สร้างนิสัยรักเรียน
        การอ่าน
        ศิราณีตอบปัญหาครู และนักเรียน
        ประหยัดเวลาและพลังงาน
        ยี่สิบปีจากนี้ไป
เรื่องเล่าโรงเรียนลำปลายมาศพัฒนา
        วีธีการเรียนรู้แห่งศตวรรษที่ ๒๑
        เคาะกระโหลกด้วยกะลา
เรื่องเล่าของโรงเรียนนอกกระลา
        ความสำเร็จทางการศึกษา
        ความฉลาดทางด้านร่างกาย
        ความฉลาดทางด้านสติปัญญา
        ทำไมต้องเรียนคณิตศาสตร์ 
เรื่องเล่าครูเพลินกับการพัฒนา
        การยกคุณภาพชั้นเรียน ๑ 
        การยกคุณภาพชั้นเรียน ๒ 
        เรียนรู้จากจำนวนและตัวเลข 
        การ “เผยตน” ของฟลุ๊ค

มองอนาคต...ปฏิรูปการศึกษาไทย341

เรียนรู้จาก Malcolm Gladwell 

     - เป็นการเรียนรู้ร่วมกันผ่านการปฏิบัติ

(interactive learning through action)

     - ครู (หรือพ่อแม่) ต้องชวนนักเรียน (หรือลูกหลาน) ทบทวนการเรียนรู้ (reflection หรือ AAR)

     - ทักษะนี้สอนไม่ได้แต่เรียนรู้ได้

Inquiry-Based Learning 

     - เป็นการเรียนโดยให้ผู้เรียนตั้งคำถาม

     - ต้องเน้นการเรียนรู้เพื่อบ่มเพาะส่งเสริมความริเริ่มสร้างสรรค์

ทักษะการจัดการสอบ 

     - ต้องมอง

การสอบเป็น “ตัวช่วย” ต่อการเรียนรู้ 

     - ต้องเปลี่ยนการสอบให้เป็นการวัดการเรียนรู้ที่แท้จริงของศิษย์ 

PLC สู่ TTLC หรือ ชุมชนครูเพื่อศิษย์ 

     - ครูเพื่อศิษย์ต้องออกแบบการเรียนรู้ของศิษย์ของตน โดยศึกษาหลักการจากตัวอย่างที่มีในประเทศไทยและในต่างประเทศ

แรงต้านที่อาจต้องเผชิญ

     1. นโยบายการศึกษายังเป็นนโยบายสำหรับยุคอุตสาหกรรม เน้น mass education และเน้นประสิทธิภาพซึ่งเคยใช้ได้ผล แต่บัดนี้ตกยุคเสียแล้ว

     2. ระบบตรวจสอบและระบบวัดผลแบบทดสอบตามมาตรฐาน (standardized testing systems) ที่เน้นวัดความสามารถด้านทักษะพื้นฐานเช่นการอ่าน การคิดเลข แต่ไม่วัดทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑ 

     3. แรงเฉื่อยหรือความคุ้นเคยกับระบบการสอนแบบครูบอกเนื้อหาวิชาให้นักเรียนจดจำ ที่ทำต่อ ๆ กันมาหลายสิบปีหรือเป็นร้อยปี แม้จะมีครูจำนวนหนึ่งเปลี่ยนไปแล้ว คือเปลี่ยนไปทำหน้าที่ช่วยเหลือเด็กให้สร้างและประยุกต์ใช้ความรู้ผ่านการค้นพบ การสำรวจ และการเรียนจากโครงงาน (PBL - Project Based Learning)

     4. ผลประโยชน์ของอุตสาหกรรมพิมพ์จำหน่ายตำราเรียน

     5. ความหวั่นกลัวว่าความรู้เชิงทฤษฎีจะถูกละเลย หันไปให้ความสำคัญต่อทักษะมากเกินไป ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว ความรู้ ๒ แนวนี้ต้องเกื้อกูล (synergy) ซึ่งกันและกัน

     6. อิทธิพลของพ่อแม่ที่ยึดติดกับการเรียนแบบดั้งเดิมที่ตนเคยเรียนมาและทำให้ตนประสบความสำเร็จในชีวิตการงาน จึงอยากให้ลูกหลานได้เรียนตามแบบที่ตนเคยเรียน สอบข้อสอบที่ตนเคยสอบ และรู้สึกไม่สบายใจที่โรงเรียนทดลองวิธีการเรียนรู้ใหม่ๆ ที่ตนไม่คุ้นเคย และอาจทำให้ลูกหลานของตนไม่ประสบความสำเร็จในชีวิต

สิ่งที่ประเทศไทยต้องทำเพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษา

     1. ยกเลิกระบบการเลื่อนขั้นเลื่อนตำแหน่งของครู (คศ.) ที่ใช้ในปัจจุบัน คือให้ “ทำผลงาน” ในกระดาษ และมีการติววิธีทำผลงาน เปลี่ยนมาเป็นเลื่อนตำแหน่งเมื่อผลสัมฤทธิ์ของลูกศิษย์ได้ผลดีขึ้นอย่างต่อเนื่องตามการทดสอบระดับชาติ ๓ ปีติดต่อกัน จนได้ผลในระดับผ่านเกินร้อยละ๙๐ ของจำนวนเด็กนักเรียนทั้งหมด ซึ่งหมายความว่า ต้องมีการทดสอบระดับชาติในทุกชั้น   

     2. มีเป้าหมายและยุทธศาสตร์เพิ่มผลสัมฤทธิ์ของศิษย์ทั้งโรงเรียน หรือทั้งเขตการศึกษา แล้วคณะครูและทุกฝ่ายช่วยกันดำเนินการ เน้นที่การมี PLC ระดับโรงเรียน ระดับเขตการศึกษา และระดับประเทศ เมื่อนักเรียนทั้งโรงเรียน หรือทั้งเขตการศึกษาสอบ National Education Test (NET) ผ่านเกินร้อยละ ๙๐ ก็ได้รับรางวัลทั่วทั้งโรงเรียน หรือทั่วทั้งเขตการศึกษา 

     3. ปราบปรามคอรัปชั่นเรียกเงินในการบรรจุหรือโยกย้ายครู นี่เป็นความชั่ว ที่บ่อนทำลายระบบการศึกษาไทย ต้องมีมาตรการตรวจจับและลงโทษรุนแรง

     4. แบ่งเงินลงทุนเพิ่มด้านการศึกษา ครึ่งหนึ่งไปไว้สนับสนุนการเรียนรู้ของครูประจำการในลักษณะการเรียนรู้ในการทำหน้าที่ครู ที่เรียกว่า PLC (Professional Learning Community) ซึ่งเน้นที่การเรียนรู้ (learning) ของครู ไม่ใช่เน้นที่ การฝึกอบรม (training) และเน้นการเรียนรู้เป็นกลุ่มเพื่อให้ครูจับกลุ่มช่วยเหลือกัน

     5. จัดงานแลกเปลี่ยนเรียนรู้ประจำปี ด้านการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของนักเรียน

     6. ยกระดับข้อสอบ National Education Test (NET) ให้ทดสอบการคิดที่ซับซ้อน (complex thinking) และทักษะที่ซับซ้อน (complex skills) ตามแนวทางทักษะแห่งศตวรรษที่ ๒๑

     7. ส่งเสริมการเรียนแบบ Project-Based Learning (PBL) โดยส่งเสริมให้มี PLC ของครูที่เน้นจัดการเรียนรู้แบบ PBL ให้รางวัลและยกย่องครูที่จัด PBL ได้เก่ง